میانگین وزن گوسفند چقدر است؟

مقدمه

وزن گوسفند یکی از مهمترین عواملی است که می تواند اهداف پرورش دام را شامل شود. وزن کلی گوسفند که ترکیبی از وزن گوشت خالص و پوست و پشم این حیوان است، می تواند اصلی ترین فاکتور در زمان خرید و فروش آن می باشد. به طور کلی وزن گوسفند نرمال بین 30 تا 74 کیلو می باشد. مجموعه تهران دام با بهره مندی از 15 سال سابقه فعالیت در این زمینه، اطلاعات جامعی از وزن گوسفند را ارائه می کند که می تواند در زمان خرید و فروش این حیوان، مورد توجه قرار بگیرد.

گوسفندان مانند سایر حیوانات دیگر، از نژاد و جنسیت متعددی برخوردار هستند که این مورد توانسته است ضمن تاثیرگذاری در روند رشد و نوع پرورش، در میزان وزن گیری آن ها نیز موثر باشد. به طور کلی در پرورش دام، تمامی مراحل نگهداری و پرورش اعم‌ از مراقبت های تغذیه ای، فیزیکی، پزشکی و… برای افزایش وزن گیری آن ها صورت می گیرد. لذا موضوع وزن گوسفند، از موارد مهم در زمینه دامپروری شناخته می شود و می تواند یکی از مهمترین فاکتورها در زمینه تجارت گوسفند نیز به شمار رود.

در هنگام خرید و فروش گوسفند، اولین مورد قابل سنجش، وزن آن می باشد که در صورت تایید وزن، موارد دیگر اعم از سلامتی، میزان سن و… مورد توجه و بررسی قرار می گیرند. سن گوسفند در درجه اول در مقوله وزن آن دخالت دارد. به همین دلیل گوسفندهای سنگین و با وزن بالا، اغلب از سن بالایی برخوردار هستند.

میانگین وزن گوسفند و فاکتورهای موثر بر آن

برای تعیین متوسط وزن گوسفند، طبیعتا وزن سن بلوغ این حیوان مورد سنجش قرار می گیرد. در زمان بلوغ، گوسفند در طبیعی ترین و نرمال ترین وزن خود قرار دارد و هرگونه کاهش و افزایش وزن در این سن، می تواند ناشی از مواردی نظیر ژنتیک، نژاد، بیماری و… باشد.

متوسط وزن گوسفند حدود 30 تا 74 کیلوگرم است. طبیعتا در بیان این مقدار، باید جداسازی جنسیتی نیز انجام بگیرد. چون طبق تحقیقات آزمایشگاهی و همچنین تجربی، وزن گوسفند نر بیشتر از وزن گوسفند ماده است و این امر در همه نژادها صدق می کند.

 چه عواملی در تعیین متوسط وزن گوسفند نقش دارند؟

گوسفندها از هر نژادی که مورد پرورش قرار بگیرند تقریبا در پایان شش ماهگی وارد دوره بلوغ می شوند و در 15 ماهگی به عنوان یک گوسفند بالغ شناخته می شوند. گوسفند شش ماهه با داشتن حداقل وزن، می تواند از گوشتی نرم و بافتی سبک بهره ببرد که این امر به سبب تعادل هورمونی و استخوان های باریک و قلمی آن ها است. اما مواردی که در مقدار وزن گوسفند بالغ به بعد تاثیر می گذارد به قرار شناخته می شوند:

نژاد گوسفند

در ایران نژادهای مختلفی از گوسفند در اقصی نقاط کشور وجود دارند که مورد پرورش قرار می گیرند. لذا اصلی ترین دلیلی که سبب تغییر در وزن متوسط این حیوان می شود، تفاوت نژادی است. نژاد کردی و مغان که در غرب و شمال غربی ایران پرورش داده می شوند، جزو سنگین وزن ترین گوسفندهای نر ایران شناخته می شوند.

سن گوسفند

طبیعتا با افزایش سن گوسفند، وزن گوشت و همچنین حجم استخوان های آن بالا می رود. لذا گوسفند بره، از بالغ کم وزن تر است. گوسفندها با دو یا سه سال سن، طبیعتا وزن بیشتری از گوسفندهای تازه بالغ دارند. این در شرایطی رخ می دهد که محل زندگی و سبد غذایی آن ها یکسان باشد.

تغذیه گوسفند

میزان افزایش گوشت گوسفند، به طور مستقیم به نوع تغذیه آن بستگی دارد. بهره مندی گوسفند از تغذیه کامل، می تواند روند رشد آن را بهبود ببخشد و در نتیجه تاثیر مثبتی در وزن گیری و افزایش حجم گوشت حیوان داشته باشد. وجود هرگونه نقص در میزان تغذیه،، ضمن جلوگیری از افزایش وزن نرمال و تعیین شده، حیوان را دچار سوء تغذیه، بیماری و کاهش وزن خواهد کرد.

وضعیت سلامتی

به طور کلی بیماری ها می تواند نقش بازدارنده برای وزن گیری گوسفند داشته باشند. چون ابتلا به بیماری های خفیف تا حاد، در تغذیه معمول آن ها اختلال ایجاد خواهد کرد و با کاهش قوای بدنی حیوان، موجب کاهش وزن و یا استپ وزنی خواهد شد.

تعداد باروری

گوسفندهای ماده صرف نظر از اینکه از گوسفندهای نر، وزن کمتری دارند می توانند در طول بارداری و بعد ار زایمان نیز وزن کم کنند. لذا این مورد می تواند یک ملاک مهم برای تعیین وزن گوسفندان ماده باشد. تعداد باروری آن ها، روند معکوسی با وزن گیری آن ها دارد و هرچقدر تعداد زایمان بالایی داشته باشند نسبت به گوسفندان ماده غیر بارور، وزن کمتری دارند.

شرایط محیطی

موقعیت جغرافیایی و شرایط محیط نگهداری گوسفندان از جمله دما و رطوبت، تاثیر بسیار زیادی در پروار شدن و وزن گیری آن ها دارد. لذا در محیط های گرمسیر، امکان چرای طبیعی برای گوسفندان فراهم می شود و این امر می تواند سرعت وزن گیری آن ها را افزایش دهد.

تفاوت وزن میان گوسفند نر و ماده

گوسفندها با دو جنسیت نر و ماده، تفاوت های فیزیولوژیکی مختلفی دارند که مهمترین آن ها تفاوت در وزن می باشد. گوسفندهای نر که با عنوان قوچ شناخته می شوند، طبیعتا به علت ساختار بدنی خاص، از عضلات بزرگ و حجیم و همچنین استخوان های سنگین و مستحکم برخوردار هستند که این مورد می تواند وزن آن ها را در مقایسه با گوسفندهای ماده بیشتر کند.

از سویی دیگر وجود شاخ در برخی از نژادهای گوسفند نر، باعث افزایش قابل توجه وزن آن ها نسبت به جنسیت ماده می شود. اما به طور معمول این تفاوت وزن، برای تمامی نژادهای گوسفندی حاکم می باشد و می تواند به عنوان یک ملاک واقعی در تعیین وزن این حیوانات، مورد استفاده قرار بگیرد.

نقش تغذیه عادی و پرواربندی در وزن گوسفند زنده

تغذیه اصلی گوسفندان گیاه و علوفه است که با توجه به شرایطی محیطی نگهداری آن ها، این مواد غذایی به صورت طبیعی یا آماده در اختیار گوسفندان قرار می گیرد. تغذیه سالم و مناسب، می تواند از نقاط قوت در زمینه افزایش وزن گوسفندان شناخته شود. لذا برای افزایش وزن و به اصطلاح پرواری کردن آن ها، در درجه اول باید به تغذیه آن ها توجه شود.

تغذیه گوسفندان از کاه، یونجه، ذرت، جو و… جهت بهره مندی از تمامی منابع غذایی ویتامین و پروتئینی، از ضروریات است. لذا در دوره پرواری گوسفند، توجه ویژه ای به نوع تغذیه آن ها صورت می گیرد تا گوسفندان بتوانند با دریافت مواد موردنیاز بدن برای عضله سازی و تقویت سیستم ایمنی بدن، فرایند وزن گیری نرمال و یا سریعی را تجربه کنند.

نوع تغذیه این حیوانات نیز در زمینه سلامتی آن ها نقش دارد. گوسفندان با داشتن کمبود مواد غذایی موردنیاز از جمله پروتئین و ویتامین ها، ابتلا به بیمارهای عفونی و غیر عفونی را تجربه خواهند کرد که این موضوع می تواند از مهمترین موارد در کاهش وزن گوسفندان شناخته شود.

اثر تولید مثل و زایش بر وزن گوسفندان

گوسفندان ماده یا میش ها در پروسه باروری و زایش، مقدار زیادی از وزن خود را از دست می دهند. به همین دلیل کمترین تقاضا را برای خرید و فروش دارا می باشند. در پروسه بارداری، بخشی قابل توجهی از وزن گوسفند، متعلق به جنین و عناصر وابسته به آن در شکم مادر می باشد که بعد از زایمان، می توان وزن خالص گوسفند ماده را برآورد کرد.

البته در سه ماهه آخر بارداری، گوسفندان ماده کاهش وزن قابل توجهی را تجربه می کنند که این مورد به سبب افزایش سرعت رشد جنین و تغذیه بیش از حد آن از مادر می باشد. لذا توجه به تغذیه گوسفند ماده در سه ماهه آخر بارداری، جهت جلوگیری استپ و کاهش وزنی، اهمیت زیادی دارد. حتی این امر می تواند از احتمال ابتلا به بیماری و ضعف نیز بعد ار زایمان جلوگیری نماید.

البته لازم به ذکر است که نوع تغذیه گوسفند ماده در سه ماهه آخر بارداری، روند وزن گیری گوسفند تازه متولد شده را نیز تعیین می کند. اگر گوسفند در ماه های آخر بارداری از تغذیه کاملی برخوردار باشد، طبیعتا این روند بعد از تولد نیز برای بره ادامه می یابد و در نتیجه سریع تر و بهتر از بره های دیگر وزن اضافه می کند.

بعد از زایش نیز بسیاری از انرژی و مواد مغذی موجود در بدن گوسفند ماده، تبدیل به شیر می شود و در اختیار بره قرار می گیرد که این مورد نیز سبب کاهش وزن قابل توجه گوسفند می گردد. لذا بعد از پایان شیردهی، برگشت گوسفند ماده به وزن نرمال به تدریج اتفاق می افتد. البته سرعت این برگشت بستگی به نوع تغذیه و شرایط بدنی آن دارد.

تأثیر شرایط محیطی و محل پرورش بر وزن گوسفند

محل زندگی و پرورش گوسفندان و نوع شرایط آن نظیر دما رطوبت، نور و چراگاه تاثیر بسزایی در وزن گوسفندان می گذارد. نوع شرایط محل پرورش این حیوانات، به قرار زیر در روند کاهش و افزایش وزن آن ها دخیل می باشد:

نور

نور زیاد و طبیعی در محیط زندگی گوسفندان باعث افزایش روحیه و بهبود خلق و خوی آن ها می شود و تاثیر مستقیمی در روند وزن گیری آن ها دارد.

رطوبت

رطوبت و خشکی بالا هر دو تاثیر معکوس در افزایش وزن گوسفندان دارد. اما محیط مرطوب در ارتفاع مناسب، می تواند اکسیژن مناسبی را در اختیار گوسفندان قرار دهد و طبیعتا باعث بهبود زندگی آن ها شود.

دما

دمای گرم باعث از بین رفتن آب بدن گوسفندان و در نتیجه تغییرات متابولیسمی آن ها می شود. در دمای سرد نیز بدن گوسفندان برای گرم نگه داشتن کالری می سوزانند که این امر نیز منجر به کاهش وزن می شود. لذا آب و هوای معتدل و چهار فصل در روند رشد و افزایش وزن آن ها تاثیر بسیار زیادی دارد.

چراگاه طبیعی

در اختیار داشتن چراگاه طبیعی در بیشتر ایام سال، می تواند تغذیه گوسفندان را سالم تر کند و همچنین با تنفس در محیط طبیعی، منجر به بهبود وزن گیری آن ها شود.

نقش بیماری‌ ها در کاهش یا افزایش وزن گوسفند

بیماری های عفونی و غیرعفونی نظیر مشکلات دستگاه گوارشی و…. تاثیر بسزایی در روند وزن گیری و پرواری گوسفندان دارد. طبیعتا بیمار شدن گوسفندان، نیاز به یک دوره نقاهت خاص دارد که در این دوره، حیوان با استفاده از داروهای خاص، اشتهای معمول خود را از دست می دهد. این امر یکی از عوامل مهم کاهش وزن گوسفندان در دوران بیماری شناخته می شود.

در پی از دست رفتن اشتها، مواد مغذی موجود در بدن آن ها برای مبارزه با بیماری و تامین انرژی لازم، صرف می شوند که در صورت تداوم، منجر به ضعف بیش از حد گوسفند و آسیب دیدن سیستم ایمنی آن ها می شود. برخی از بیماری ها نیز بدون کم کردن اشتها، مواد مغذی موجود در بدن گوسفند را هدف قرار می دهند و مانع از جذب آن ها می شوند که این مورد می تواند در کاهش وزن متوالی گوسفند موثر باشد.

اثرات زیست‌ بوم گوسفند بر وزن نهایی آن

طبیعتا محیط زیست به عنوان اصلی ترین محل پرورش و زادگاه گوسفندان، در نحوه پرورش آن ها و بالطبع مقدار وزن آن ها دخالت می نماید. محیط زیستی که در پرورش گوسفندان مورد استفاده قرار می گیرند شامل آب و هوا، پوشش های گیاهی و نوع منطقه زیستی می باشند.

آب و هوا

آب و هوای معتدل طبیعتا از مناسب ترین شرایطی هستند که می توانند برای پرورش گوسفندان مورد استفاده قرار بگیرند. در مناطقی که دسترسی به آب طبیعی چشمه وجود دارد، سیراب کردن گوسفندان از آب دارای املاح معدنی کامل ممکن می شود. همچنین تعادل دمای هوا (نه گرم و نه سرد) می تواند بهترین زیست را برای آن ها ایجاد کند.

پوشش گیاهی طبیعی

مناطقی که دارای پوشش گیاهی وسیعی است، امکان چرای طبیعی را برای گوسفندان در بیشتر ایام سال به وجود می آورد. در چرای طبیعی، گوسفندان از طبیعی ترین و متنوع ترین علوفه و گیاهان برای تغذیه استفاده می کنند و می توانند املاح ویتامین و پروتئینی طبیعی را دریافت کنند.

اختلاف ارتفاع از سطح دریا

مناطقی که از سطح دریا، اختلاف ارتفاع زیادی دارد و طبعا با عنوان مناطق کوهستانی شناخته می شود، می تواند تاثیر عکسی در پرورش گوسفندان و پروسه وزن گیری آن ها داشته باشد. به همین علت گوسفندان پرورشی واقع در کردستان، از وزن کمتری نسبت به گوسفندان مغان که در منطقه دشتی قرار دارد، برخوردار هستند.

میانگین وزن بره زنده چقدر است؟

به طور کلی بره ها در هنگام تولد، حدود 5 کیلوگرم وزن دارند که در 6 ماهگی صرف نظر از نوع جنسیت و حتی نژاد، تقربیا به وزن 33 تا 40 کیلوگرم می رسند. روند رشد وزن بره ها در ابتدای تولد، به نحوه تغذیه بعد از تولد و همچنین نحوه تغذیه گوسفند مادر در سه ماهه آخر بارداری بستگی دارد. در صورت استفاده از شیر کمکی در ابتدای تولد بره، می توان سریع ترین نتیجه گیری را در زمینه رشد وزن بره شاهد بود. حداکثر وزن بره ها به 50 کیلوگرم می رسد که این میزان از وزن برای نژادهای گوشتی گوسفند از جمله افشاری و مغانی تحقق می یابد.

آیا آبستنی بر وزن گوسفند تاثیر می ‌گذارد؟

گوسفندان ماده با آبستن شدن، بخش بزرگی از مواد غذایی مصرفی را در اختیار جنین قرار می دهند که این موضوع می تواند منجر به کاهش وزن قابل توجه آن ها شود. البته وزن کردن گوسفندان آبستن در این زمان، جهت بررسی رشد جنین و وضعیت بدنی گوسفند از الزامات است. اما برای جلوگیری از روند کاهشی وزن آن ها، لازم است که توجه ویژه ای به تغذیه آن ها صورت بگیرد.

ارتباط وزن بره هنگام تولد با وزن گوسفند بالغ

همانطور که در بالا ذکر شد، نوع تغذیه بره ها در ابتدای تولد، می تواند بر میزان رشد و وزن گیری آن ها موثر باشد. طبق تحقیقات به عمل آمده از چرخه رشدی بره ها، گوسفندان بالغ بخش قابل توجهی از نحوه رشد و افزایش وزن را در زمان تولد به دست می آورد. به عبارتی تغذیه سه ماهه آخر گوسفند مادر، تغذیه کامل و کمکی بره و همچنین فصل و زمان تولد آن، تاثیر مستقیمی در وزن گوسفند در زمان بلوغ می گذارد.

اگر فصل تولد گوسفند در ایام سرد سال باشد، طبیعتا پروسه وزن گیری بره چندان موفق نخواهد بود. اما با متولد شدن در ایام بهار و تابستان، شیر دریافتی بره از گوسفند مادر، حاوی کامل ترین مواد مغذی خواهد بود که این امر می تواند سرعت رشد بره را افزایش دهد. همچنین با علف خور شدن بره، امکان دستیابی آن به پوشش گیاهی طبیعی در چراگاه وجود خواهد داشت که این موضوع نیز پرواری بودن آن را منجر می شود.

برترین نژاد گوسفند گوشتی در جهان کدام است؟

گوسفندی که بیشترین میزان گوشت را نسبت به پشم و سایر عناصر داخلی بدن داشته باشد به عنوان گوسفند پرورشی برای خوراک استفاده می شود. لذا این گوسفندان در مدت زمان کوتاهی بعد از تولد نظیر سه تا شش ماهگی می توانند برای تامین گوشت موردنیاز، وارد بازار شوند. بهترین گوسفند گوشتی جهان که نسبت به سایر نژادهای گوسفندی از حجم بالایی از گوشت برخوردار است، نژاد سافولک می باشد که با داشتن گوش و پاهای مشکی، از مشخصه بدنی خاصی برخوردار هستند.

همچنین نژاد بالغ لینکلن نر جزو سنگین وزن ترین نژادهای گوسفندی در دنیا به شمار می روند که حداکثر وزن آن ها 170 کیلوگرم است. اما به علت سرعت رشد کندی که دارند، می توانند از نظر پرورشی، هزینه نگهداری بالایی را ایجاد کنند. اطلاع از نژادهای گوشتی گوسفندان می توانند ضمن کاهش هزینه پرورش و نگهداری به سبب رشد سریع، امکان تامین نیازهای بازار را فراهم آورد.

مهمترین فاکتورهای مؤثر بر وزن گوسفند بالغ

با آگاهی از مواردی که می تواند سرعت رشد و وزن گیری گوسفندان را تحت تاثیر قرار دهند، پرورش دهندگان دام می توانند از آن جهت کاهش هزینه پرورش و رسیدن به سود بالاتر در مدت زمان اندک استفاده کنند. به طور کلی مواردی که سرعت وزن گیری گوسفندان را تحت تاثیر قرار می دهند به عبارت زیر می باشند:

• محیط پرورش گوسفند
• شرایط بدنی حیوان
• آب و هوا و دمای محیط
• نوع نژاد گوسفند
• جنسیت گوسفند
• نوع تغذیه
• سن

چگونه می ‌توان وزن واقعی یک گوسفند زنده را تشخیص داد؟

به دلیل استفاده از راهکارهای فریب کارانه برای افزایش وزن گوسفند در هنگام فروش، لازم است که بهترین روش برای شناخت وزن واقعی گوسفند را یاد گرفت. زائده های کنار مهره های ستون فقرات گوسفند می تواند به عنوان یک نشانه واقعی برای بررسی وزن گوسفند مورد سنجش قرار بگیرند. اگر زائده های کنار ستون فقرات حیوان با دست قابل لمس باشد و حالت تیز و بیرون زدگی داشته باشد، طبیعتا گوسفند لاغر است. اما در صورت گوشتی بودن حیوان، نیاز به فشار انگشت برای بررسی این زائده ها وجود خواهد داشت که در این زمان می توان از وزن بالای و یا نرمال گوسفند مطلع شد.

بررسی میانگین وزن گوسفند زنده در ایران

گوسفندانی با نژاد سنجابی، کردی، مغانی و سنگسری در ایران رواج دارند که هر یک از آن ها، از میزان وزن متوسط با توجه به شرایط زندگی و متابولیسمی برخوردار هستند. نژاد سنجابی جزو کم وزن ترین گوسفندان ایرانی است که در غرب ایران پرورش داده می شوند و در آغاز بلوغ 33 تا 35 کیلوگرم وزن دارند و حداکثر وزن آن ها به 57 کیلو می رسد و از آن ها بیشتر در زمینه تولید پشم گوسفندی استفاده می شود.

نژاد کردی که در سنین بلوغ از وزن 31 تا 35 کیلو برخوردار هستند می توانند با تکمیل مراحل رشد، وزن 55 تا 57 کیلوگرم را تجربه کنند. گوسفندان مغانی که در شمال غربی ایران پرورش می یابند، جزو گوشتی ترین گوسفندان ایران هستند که در سن بلوغ وزن 60 تا 63 را تجربه می کنند و در سریع ترین زمان، به وزن ایده آل برای عرضه به بازار می رسند. گوسفندان سنگسری که در شمال ایران پرورش می یابند با توجه به جثه کوچکی که دارند از وزن بالایی برخوردار هستند و در سنین بلوغ به وزن 46 تا 48 کیلوگرم می رسند.

وزن طبیعی بره زنده و نحوه ارزیابی آن

بره ها طبق نوع نژادی که دارند به وزن 30 تا 50 کیلوگرم در دوران بلوغ می رسند. اما برای خرید و فروش این حیوانات، از ارزیابی های ظاهری و سنجشی برای بررسی وزن دقیق آن ها استفاده می شود. استفاده از ترازوی دقیق، بررسی زمان و میزان ادرار آن ها و همچنین بررسی نژاد و نحوه تغذیه آن ها در ارزیابی دقیق وزن گوسفندان موثر است.

سخن نهایی

وزن گوسفند از اصلی ترین ملاک در هنگام خرید و فروش این حیوانات می باشد که لازم است با آگاهی از مولفه های موثر در میزان وزن گیری گوسفندان بره، بالغ، نر و ماده، وزن واقعی آن ها را ارزیابی کرد و سپس برای خرید و فروش اقدام نمود. مجموعه تهران دام با فعالیت تخصصی در زمینه فروش دام در تهران، به صورت آنلاین و حضوری در خدمت متقاضیان می باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه، می توانید با کارشناسان مجموعه در ارتباط باشید.